Prachtig
was het, in 1848. Toen liberalen nog liberaal waren. Toen hun
uitgangspunten nog vrijheid, eigen verantwoordelijkheid,
verdraagzaamheid, gelijkwaardigheid en, jawel, sociale
rechtvaardigheid waren. Het was een roerige tijd waarin mensen meer
en meer in opstand kwamen tegen de manier waarop ze economisch werden
arm gehouden en uitgebuit. Het was een tijd waarin de gegoede
burgerij ingreep en wilde dat de burger meer invloed had op het
bestuur en vandaar dat er een grondwet kwam die ervoor heeft gezorgd
dat onze democratie er nu uitziet zoals ze eruit ziet. Geweldig was
het toen de liberaal Thorbecke in 1848 kwam met de eerste echte
Nederlandse Grondwet die als bedoeling had de burger zoveel mogelijk
te beschermen tegen de overheid. een Grondwet met als leidend
beginsel dat de staat zich zo veel mogelijk moest onthouden van
ingrijpen in het economische en maatschappelijke leven. en eigendom
moest beter beschermd moest worden tegen onteigening.
Progressief
als de liberalen waren hebben we aan hen te danken dat er vrijheid
van onderwijs, drukpers, vereniging en vergadering is. Verder hebben
we aan de liberalen nog te danken dat Vrouwenkiesrecht in Grondwet
1922, het verbod op kinderarbeid en de Leerplichtwet 1901 Those were
the days zullen we maar zeggen.
Hoe
anders is het nu. Vrijheid is er nog slechts voor mensen met een hoog
inkomen. Eigen verantwoordelijkheid is verworden tot zoek het effe
lekker zelf uit. Verdraagzaamheid is er alleen voor “ons soort
mensen” . Buitenlanders, armen, chronisch zieken, geestelijk
zieken, ouderen en andere onproductieven wordt niet alleen de toegang
tot het recht ontnomen ook worden ze financieel uitgekleed tot op het
bot. Gelijkwaardigheid is de farce van de eeuw. Voor jongeren met
niet al te rijke ouders dreigt een gang naar de universiteit
onbetaalbaar te worden en over sociale rechtvaardigheid wil Margien
het eigenlijk niet hebben maar het moet wel even.
Wat
is er eigenlijk sociaal rechtvaardig aan wanneer mensen onbetaald
werk moeten doen dat eigenlijk betaald had moeten worden?
Wat
gaat er gebeuren met bedrijven als Bethesda, het Jannes en de
Kringloopwinkel wanneer daar niet zoveel onbetaalde krachten
rondlopen die werk doen wat gewoon betaald hoort te worden?
Hoeveel leveren deze mensen Bethesda, het Jannes en de Kringloop in
harde euri wel niet op? Betaal die mensen. Iets minder geld
naar het management, iets meer naar de plekken waar het echte werk
gedaan wordt en zie, een deel van de werkloosheid is weg. Kijk, dat
is werk,werk,werk. Dat geeft mensen een gevoel van eigenwaarde.
Verplicht gratis werk doen dat niet.
Maar
goed, die liberalen dus. Ze hebben het woonakkoord erdoor gejast
samen met de PvdA (sterkste
schouders, zwaarste lasten en goede en betaalbare woningen voor
iedereen) D66 ( beloon
prestatie en deel de welvaart, vertrouw op eigen kracht
) ChristenUnie en SGP stemden voor.
Vrijwel iedere econoom is van mening
dat dit akkoord een draak der draken is. Maar de liberalen (dus ook
PvdA) vinden het verantwoord een greep in de kas te doen van de
woningbouwcorporaties. 1,7 miljard zal worden weggehaald voor de
schatkist om daarmee, hoe onliberaal, falende bedrijven als banken en
verzekeraars overeind te houden, want, ja, too big too fail he....
De huurders betalen de hoofdprijs. Een
huurverhoging van 2% boven de inflatie. Volgens onze warmhartige
liberalen zullen mensen hiervoor gecompenseerd worden door de
huurtoeslag maar zij weten best dat de huurtoeslag nog slechts
weggelegd is voor een miniem groepje huurders en dat, zodra mensen
iets gaan verdienen de huur behoorlijk aan gaat tikken. Zij weten ook
best dat mensen door de huurtoeslag altijd slechts gedeeltelijk
gecompenseerd worden. De armen in Nederland hebben geen nagel meer
over om hun kont mee te krabben. Sterker en socialer willen we het
niet maken.
Lage middeninkomens van 1700 euro netto
betalen straks de hoofdprijs. Ze zijn te arm om door te stromen naar
een koophuis. Arbeidscontracten zijn dermate onzeker dat het kopen
van een huis een grote gok is en hypotheken zijn nauwelijks te
krijgen. Deze mensen worden op het altaar van de marktwerking als
lammeren naar de slachtbank gebracht. Ook zij worden werkende armen.
Gaan we in gedachten terug naar 1848
dan zien we dat er nauwelijks iets veranderd is.
In de periode tot 1848 waren er bij
voortduring voedseloproeren. Mensen konden geen kant meer op.
MacClean schrijft hierover in zijn boek “Arbeidsconflicten in
Nederland”:
“De aanhoudende crisis vorm,de steeds
meer een bedreiging voor de openbare orde en veiligheid.
Als gevolg van de crisis boden veel
werkzoekenden zich voor extreem lage lonen bij de bazen aan. dit tot
de ergernis van veel werkenden die nu getroffen werden door
plotselinge en vaak drastische loonsverlagingen of simpelweg
vervangen werden door goedkopere arbeidskrachten. Zo kwam het bij de
uitvoering van grote werkprojecten regelmatig tot conflicten, waarbij
militairen herhaaldelijk de sterke arm moesten lenen”.
Er is dus weinig nieuws onder de zon.
Maar er is wel hoop.
Juist door alle ellende waarin mensen
verkeerden zijn ze in opstand gekomen, hebben ze zich verenigd in
arbeidersbewegingen en is er langzaam maar zeker een maatschappij
opgebouwd waarin mensen als mens werden gezien en niet als wezens die
slechts in staat waren te produceren en consumeren. Mensen zijn
namelijk veel meer dan dat.
Er is nog meer hoop.
Vooral als we zo rond de kerstdagen
eens stil staan bij het kind.
Een kind is ons geboren.
Zo'n kind waar je stil van wordt.
Een kind dat is zoals het is.
Is het blij dan is het blij. Is het
boos dan is het boos.
Je weet precies wat je eraan hebt.
Een kind heeft weinig verrassingen in
petto, afgezien van het eerste lachje natuurlijk.
Zijn wat je bent.
En kijk, daarom gaat het nou: Zijn wat
je bent.
Margien kan in alle redelijkheid maar
weinig inbrengen tegen de uitgangspunten van de liberalen: Vrijheid,
eigen verantwoordelijkheid, verdraagzaamheid, gelijkwaardigheid en
sociale rechtvaardigheid .
Wat
is er tegen de uitgangspunten van de PvdA? Zorg voor de zwakkeren,
werk voor iedereen
de sterkste schouders de zwaarste
lasten, elk kind gelijke kansen, goed onderwijs, betaalbaar en goed
wonen, gelijke behandeling van iedere burger en duurzaamheid.
Zelfs
met de uitgangspunten van onze Christen Democraten kan Margien uit de
voeten: rentmeesterschap, gespreide verantwoordelijkheid,
solidariteit en publieke gerechtigheid.
De
ellende is dat we van al die prachtige uitgangspunten niks meer terug
lijken te vinden in de huidige politiek. Alles lijkt onderworpen te
zijn aan het geloof in de marktwerking. Natuurlijk, marktwerking is
niet in principe slecht, maar het brengt het slechtste in de mens
naar boven. Bouwen we tegen die uitwassen garanties in, wie weet,
wordt het dan nog iets met ons land. Beter, fatsoenlijke en socialer.
Alles
wat weerloos is lijkt tegenwoordig waardeloos.
Kijk
dan naar het kind en besef: vrijwel alle partijen moeten een complete
rebirthing ondergaan om dat te worden wat ze zijn. Zo krijgen we de
zaak weer in balans en krijg de blonde Leider een stuk minder kans.